Άμεση η ανάγκη αλλαγών στην εκπαίδευση

Άμεσα αλλαγές στις τρεις εκπαιδευτικές βαθμίδες με στόχο την ποιότητα και με πυξίδα τα διεθνή δεδομένα, καθώς η ελληνική εκπαίδευση… στραβά αρμενίζει. Αυτό προτείνει για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα το «Σχέδιο Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία» της επιτροπής υπό την προεδρία του Χριστόφορου Πισσαρίδη (καθηγητής στο London School of Economics και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, Βραβείο Nobel Οικονομικών 2010), την οποία συνέστησε η κυβέρνηση. Το γενικό συμπέρασμα; Οι Ελληνες πληρώνουν είτε μέσω φόρων είτε ιδιωτικά για την εκπαίδευση των παιδιών, η συμμετοχή στις εκπαιδευτικές βαθμίδες έχει αυξηθεί, ωστόσο οι δεξιότητες που αποκτούν είναι ανεπαρκείς. Η Ελλάδα στον σχετικό ευρωπαϊκό δείκτη καταλαμβάνει την προτελευταία θέση. Την ίδια στιγμή, η επαγγελματική εκπαίδευση στη χώρα μας είναι «εξαιρετικά υποβαθμισμένη, συχνά συνοδεύεται με “στίγμα αποτυχίας”» όπως λέει η έκθεση, τονίζοντας ότι «ο περισσότερο σημαντικός παράγοντας στην ποιότητα της εκπαίδευσης είναι η ποιότητα των εκπαιδευτικών». Για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η έκθεση την αξιολογεί «χαμηλής αποτελεσματικότητας», προσθέτοντας ότι «τα πανεπιστήμια παρέχουν σπουδές που αποσκοπούν στην προετοιμασία για την απασχόληση στον δημόσιο τομέα». Ειδικότερα, η έκθεση ορίζοντας ένα γενικό πλαίσιο αναφέρει τα εξής:

• Οι δαπάνες για τη δημόσια εκπαίδευση είναι πρωτίστως «τρέχουσες» (κυρίως μισθοί) και σε πολύ μικρότερο βαθμό «κεφαλαίου» (επενδύσεις). Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, η χρηματοδότηση των υποδομών και του εκπαιδευτικού και εργαστηριακού εξοπλισμού μειώθηκε, με αποτέλεσμα την υστέρηση ιδιαίτερα των ψηφιακών υποδομών και του εξοπλισμού των εκπαιδευτικών μονάδων και ιδρυμάτων.

• Βέβαια, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, το εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσμού βελτιώνεται σταθερά. Ενδεικτικά, το ποσοστό των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ηλικιακή ομάδα 25-64 που το 2002 ήταν 18,1%, το 2019 είχε φθάσει το 31,9% (ο αντίστοιχος μ.ό. στην Ε.Ε. ήταν 33,2%).

• Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η πρόσβαση στην προσχολική φροντίδα και εκπαίδευση. Ωστόσο, η συμμετοχή των παιδιών ηλικίας μεταξύ 4 ετών και της ηλικίας έναρξης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης το 2018 ήταν 81,5%, έναντι ευρωπαϊκού μ.ό. 95,4%.

• Το ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην Ελλάδα το 2019, 4,1%, ήταν από τα χαμηλότερα στην Ε.Ε. Ομως, σε ποιοτικούς όρους, τα αποτελέσματα των Ελλήνων μαθητών σε διεθνείς συγκρίσεις είναι διαχρονικά απογοητευτικά. Για παράδειγμα, στο Πρόγραμμα PISA  του ΟΟΣΑ το 2018 για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων 15χρονων μαθητών σε Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες και Κατανόηση Κειμένου, σε όλα τα πεδία η Ελλάδα βρίσκεται πολύ χαμηλότερα από τον μέσον όρο των χωρών του ΟΟΣΑ και στην τελευταία τετράδα ή πεντάδα της Ε.Ε.

• Ως προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, παρότι κάποιες μονάδες αριστείας μπορούν να εντοπισθούν στα ελληνικά ΑΕΙ, σπάνια κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο εμφανίζεται σε σχετικά υψηλή θέση στις κατατάξεις διαφόρων δημοφιλών αλλά άτυπων οργανισμών.

• H λυκειακή εκπαίδευση είναι υποβαθμισμένη, ιδιαίτερα στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου, όπου η κύρια προσπάθεια των μαθητών στρέφεται στα φροντιστηριακά μαθήματα με σκοπό την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Η διάρθρωση των σπουδών και ο προσανατολισμός τους, αφήνει όσους δεν εισάγονται στα ΑΕΙ χωρίς τα απαραίτητα εκπαιδευτικά εφόδια και προσόντα για να εισαχθούν στην αγορά εργασίας.

• Η επαγγελματική εκπαίδευση είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένη, και πολλά από τα διδασκόμενα αντικείμενα μικρή μόνο σχέση έχουν με ειδικότητες που πραγματικά ζητούνται στην αγορά εργασίας. Περισσότερα………

Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Η πρόταση μας στον εθνικό διάλογο για την παιδεία.

Συντάκτης: Βασίλης Κομεσσάριος

Περίληψη: Όπως καθορίζεται από τη Ευρωπαϊκή στρατηγική για την εκπαίδευση, «όλα τα άτομα χρειάζονται για προσωπική ολοκλήρωση και ανάπτυξη, για την ενεργή ιδιότητα του πολίτη, για κοινωνική ένταξη και απασχόληση ” οκτώ Βασικές Ικανότητες. Η απόκτηση των 8 Βασικών Ικανοτήτων από το 2009 θεωρείται ακρογωνιαίος λίθος για τη μελλοντική ανάπτυξη του κάθε ατόμου και πρέπει να επιτυγχάνεται κατά τη διάρκεια της σχολικής φοίτησης σε κάθε κράτος μέλος.

Το ελληνικό κράτος συμμορφώθηκε με τη στρατηγική της ΕΕ με την νομοθετική αλλαγή που έλαβε χώρα το 2010, αλλά μέχρι σήμερα παραμένει ένα νόμος που δεν έχει εκτελεστεί. Το εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει προσανατολισμένο σε ένα μοντέλο εκπαίδευσης του «εγώ» να παράγει πεποιθήσεις, αξίες και συμπεριφορές που οδηγούν σε παγιωμένες αντιλήψεις τρόπου σκέψης και ζωής. Πιστεύουμε ότι η αλλαγή του μοντέλου εκπαίδευσης σε ένα μοντέλο εσωτερικών κινήτρων και ο προσανατολισμός της εκπαίδευσης σε Εκπαίδευση Ικανοτήτων είναι η μία και μοναδική λύση για να μπορεί κάθε Έλληνας να ξεπεράσει οποιαδήποτε κρίση, οικονομική, προσφυγική και άλλες που θα έρθουν. Οι έλληνες μαθητές χρειάζονται ένα νέο τρόπο σκέψης, μια νέα αναπτυξιακή νοοτροπία για να ζήσουν την νέα ζωή τους στη νέα Ευρώπη που δημιουργείται με τη συμμετοχή τους.

Μέχρι στιγμής η προσπάθεια μας έχει εξελιχτεί σε ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα που ονομάσαμε [Εκπαίδευση Ικανοτήτων] και για τα επόμενα έτη είμαστε οι μοναδικοί φορείς αυτού. Από το 2009 η ομάδα μας προωθεί την [Εκπαίδευση Ικανοτήτων] υποστηρίζοντας εκπαιδευτικά τους ενδιαφερομένους να γίνουν υπεύθυνοι για την δική τους μάθηση και ενθαρρύνοντας την ατομική εξέλιξη των μαθητών, των γονέων ,των καθηγητών και άλλων επαγγελματιών. Κατά την διάρκεια της επιμόρφωσης οι συμμετέχοντες μαθαίνουν να αποκτούν και να διδάσκουν τις αρχές της [Εκπαίδευσης Ικανοτήτων] και μέχρι στιγμής στην Αθήνα οι εκπαιδευτικοί που έχουν παρακολουθήσει τα σεμινάρια μας ανέρχονται στον αριθμό των 135 ενώ πολλαπλάσιος είναι ο αριθμός των γονέων και μαθητών. Η συμμετοχή μας στον εθνικό διάλογο πηγάζει από την αίσθηση ευθύνης και καθήκοντος να εισάγουμε και να εφαρμόσουμε πλήρως την [Εκπαίδευση Ικανοτήτων] και να δώσουμε στους νέους Έλληνες την ευκαιρία να ευημερήσουν.

Πηγή: Εθνικός Διάλογος για την Παιδεία

Απόφαση της Commission για την Εκπαίδευση και τις ικανότητες.

Βρυξέλλες, 10.11.2005

COM(2005)548 τελικό

2005/0221(COD)

 

Πρόταση

ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

σχετικά με τις βασικές ικανότητες για τη δια βίου μάθηση

.

(υποβληθείσα από την Επιτροπή)

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

1. Περιεχόμενο της πρότασης

– Λόγοι υποβολής και στόχοι της πρότασης

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας το Μάρτιο του 2000 αναγνώρισε ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει προκλήσεις σχετικά με την προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση και τη μετατροπή των οικονομιών σε οικονομίες που βασίζονται στη γνώση. Υπογράμμισε ότι “κάθε πολίτης πρέπει να διαθέτει τις απαιτούμενες δεξιότητες ώστε να ζει και να εργάζεται σε αυτή τη νέα κοινωνία της πληροφορίας” και ότι “ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πρέπει να καθορίζει τις νέες βασικές δεξιότητες[1] που πρέπει να παρέχονται κατά τη διάρκεια της διά βίου μάθησης: δεξιότητες ΤΠ, ξένες γλώσσες, τεχνολογική παιδεία, επιχειρηματικότητα και κοινωνικές δεξιότητες”. Η αναγνώριση ότι οι άνθρωποι είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο της Ευρώπης για την ανάπτυξη και την απασχόληση ήταν σαφής το 2000 και επαναλήφθηκε τακτικά σε διάφορες δηλώσεις, πιο πρόσφατα δε στην ανανεωμένη στρατηγική της Λισσαβώνας και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2005, το οποίο ζήτησε περισσότερες επενδύσεις στην εκπαίδευση και την απόκτηση δεξιοτήτων.

Η εντολή επαναλήφθηκε και αναπτύχθηκε στο πρόγραμμα εργασίας “Εκπαίδευση και κατάρτιση 2010” (EΚ2010), που θεσπίστηκε από το Συμβούλιο της Βαρκελώνης τον Μάρτιο του 2002 και το οποίο ζήτησε επίσης περαιτέρω δράση για την “εδραίωση των βασικών δεξιοτήτων” και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης στην εκπαίδευση. Οι εργασίες αυτές πρέπει να επικεντρωθούν στον προσδιορισμό των βασικών δεξιοτήτων και του τρόπου με τον οποίο οι εν λόγω δεξιότητες, μαζί με τις παραδοσιακές δεξιότητες, μπορούν να ενσωματωθούν καλύτερα στα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, να αποκτώνται και να διατηρούνται διά βίου.

Περισσότερα……

Πηγή: EUR-Lex

Πολίτες της Ευρώπης – «Ο Φινλανδός Μαθητής»

«Ο Φινλανδός Μαθητής»

Θεωρείται η χώρα-πρότυπο σε ό,τι αφορά στο σύστημα Παιδείας της. Η Φινλανδία σταθερά κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως σε ό,τι αφορά στην ποιότητα της γνώσης που παρέχουν τα σχολεία της και στις δεξιότητες με τις οποίες εξοπλίζουν τον «Φινλανδό μαθητή» για τον μετέπειτα επαγγελματικό του βίο.

Ο Κώστας Αργυρός ταξίδεψε στο Ελσίνκι και συνομίλησε με ειδικούς της εκπαίδευσης, καθηγητές, ψυχολόγους, δασκάλους, φοιτητές Παιδαγωγικής για τις σταθερές αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε το εκπαιδευτικό σύστημα εδώ και δεκαετίες, μακριά από πολιτικές αντιπαραθέσεις και κομματικές σκοπιμότητες. Επισκέφτηκε ένα τυπικό σχολείο, μπήκε στις αίθουσες, παρακολούθησε τις μεθόδους διδασκαλίας και συνομίλησε με τους μαθητές.

Το τελικό συμπέρασμα ήταν απλό. Το σύστημα βασίστηκε στην αρχή, ότι για μια μικρή και όχι ιδιαίτερα πλούσια χώρα, το σημαντικότερο κεφάλαιό της είναι οι πολίτες της, οι οποίοι θα πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες για πρόσβαση στη γνώση, αλλά και τη δυνατότητα να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες. Κανείς δεν περισσεύει και κανείς δεν πρέπει να μένει στο περιθώριο.

Η Παιδεία παρέχεται απολύτως δωρεάν και σε όλους χωρίς εξαιρέσεις. Παράλληλα, το σύστημα αφήνει μεγάλα περιθώρια αυτονομίας στα σχολεία, στους δασκάλους και στους μαθητές, στη λογική ότι η ελευθερία κινήσεων ενισχύει την υπευθυνότητα εκείνων που την απολαμβάνουν.

Σκηνοθεσία: Πάνος Κακαβιάς
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Πολυχρόνης Τσιχλάκης
Σενάριο-Παρουσίαση: Κώστας Αργυρός

Πηγή: ΕΡΤ